KHƠI THÔNG DÒNG CHẢY PHÁT TRIỂN TỪ CÁC KIẾN NGHỊ THỰC TIỄN VỀ THỂ CHẾ
Nghị quyết 68-NQ/TW ngày 04/5/2025 của Bộ Chính trị khẳng định: kinh tế tư nhân là một trong những động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, đóng vai trò tiên phong trong tăng trưởng, tạo việc làm, nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh, công nghiệp hoá – hiện đại hoá và tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn, bền vững.
Hoàn thiện thể chế kiến tạo được xem là nền tảng cốt lõi để kinh tế tư nhân phát huy vai trò động lực. TS. Lê Trường Sơn (Hiệu trưởng trường ĐH Luật TP.HCM) nhấn mạnh trong phát biểu khai mạc Hội thảo khoa học quốc gia “Thể chế kiến tạo – Khơi thông dòng chảy phát triển”: “Một thể chế minh bạch, thông thoáng, hiệu quả sẽ khơi dậy và giải phóng được sức mạnh của các nguồn lực trong xã hội, từ nguồn lực tài chính, đất đai cho đến tri thức, công nghệ và sáng tạo của con người. Ngược lại, những bất cập, rào cản về thể chế có thể trở thành nút thắt, làm chậm lại sự phát triển của đất nước”.
TS. Lê Trường Sơn (Hiệu trưởng trường ĐH Luật TP.HCM) phát biểu khai mạc Hội thảo khoa học quốc gia
Hội thảo “Thể chế kiến tạo – Khơi thông dòng chảy phát triển” nằm trong khuôn khổ Vòng Địa phương/Đơn vị, chuyên đề Pháp lý Diễn đàn Kinh tế Tư nhân Việt Nam 2025 (VPSF 2025). Chương trình do Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam phối hợp với Trường Đại học Luật TP.HCM, Hội Doanh Nghiệp Xanh TP.HCM (HGBA) tổ chức. Hàng trăm đại biểu là nhà lãnh đạo, nhà khoa học uy tín, chuyên gia giàu kinh nghiệm cùng đại diện các hiệp hội và doanh nghiệp đã gửi tham luận, tham dự, trình bày và đề xuất các giải pháp nhằm tháo gỡ điểm nghẽn pháp lý, thúc đẩy kinh tế tư nhân, phát triển bền vững.
Hoàn thiện thể chế – nền tảng khơi thông nguồn lực
Trong tham luận “Thúc đẩy kinh tế tư nhân ở Việt Nam theo cách tiếp cận chủ nghĩa thể chế mới”, TS. Đỗ Thanh Trung nhấn mạnh: khung pháp lý phù hợp sẽ tạo niềm tin cho doanh nghiệp, nhà đầu tư, khuyến khích đổi mới sáng tạo. TS. Đỗ Thanh Trung đề xuất các giải pháp cần thiết: Bảo đảm tính ổn định, dễ dự đoán của pháp luật; Củng cố, bảo vệ quyền sở hữu tài sản; Thúc đẩy môi trường cạnh tranh công bằng; Đơn giản hoá, số hóa thủ tục hành chính.
Đồng quan điểm, chủ tọa Lưu Thị Thanh Mẫu (CEO Phuc Khang Corporation, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Phó trưởng Ban tổ chức VPSF 2025) cho rằng: “Khu vực tư nhân là động lực chính của sự năng động kinh tế ở Việt Nam. Dù đóng góp hơn 40% GDP và sử dụng phần lớn lao động, kinh tế tư nhân vẫn bị hạn chế bởi sự thiếu hiệu quả của thể chế, bất ổn quy định và quyền sở hữu yếu kém”.
Luật sư Trần Đình Chiến, Phó Chi hội trưởng Chi hội Thủ Đức, Hội Doanh Nhân Trẻ Việt Nam, bổ sung: thực tế các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp trẻ, đang vướng nhiều “điểm nghẽn pháp lý” từ hợp đồng, thuế đến giải quyết tranh chấp, khiến họ ngại đổi mới, chậm chuyển đổi mô hình.
Ngoài ra, kinh tế tư nhân muốn phát triển lâu dài cần tuân thủ tiêu chuẩn ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị). TS. Lại Nam Tuấn, Khoa Quản trị, Trường Đại học Luật TP.HCM cho rằng: “Việt Nam đang ở một giai đoạn chuyển đổi quan trọng, trong đó việc thiếu một khung pháp lý về ESG thống nhất, năng lực thực thi hạn chế và sự phối hợp chưa hiệu quả giữa các bên liên quan đang là những rào cản lớn”.
Một vài giải pháp được đề xuất gồm: Ban hành Luật ESG thống nhất; Áp dụng chuẩn mực báo cáo bền vững theo lộ trình; Nâng cao năng lực thể chế và thúc đẩy hợp tác công – tư; Tiên phong áp dụng ESG trong khu vực công.
Hoàn thiện thể chế đô thị xanh - công trình xanh: Động lực kinh tế xanh
Một trọng tâm khác được thảo luận trong Hội thảo khoa học quốc gia là thể chế chính sách về đô thị xanh, công trình xanh, gắn với mục tiêu Net Zero 2050.
“Chính sách phát triển đô thị xanh và công trình xanh là một bộ phận của chính sách chuyển đổi xanh và kinh tế xanh. Trước yêu cầu thực hiện các cam kết quốc tế về giảm phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) đến năm 2050, việc thúc đẩy mô hình đô thị xanh và công trình xanh đã trở thành yêu cầu cấp thiết” - CEO Lưu Thị Thanh Mẫu bày tỏ quan điểm trong phiên thảo luận “Chuyển đổi số, chuyển đổi xanh: xu thế phát triển tất yếu”.
CEO Lưu Thị Thanh Mẫu đề xuất 4 kiến nghị thúc đẩy đô thị xanh, công trình xanh tại Hội thảo khoa học quốc gia
Trong tham luận “Chính sách và pháp luật về phát triển đô thị xanh và công trình xanh: Thực trạng và hướng hoàn thiện”, CEO Lưu Thị Thanh Mẫu đề xuất 4 ý kiến quan trọng: Cụ thể hoá chuyển đổi xanh trong Nghị quyết 68-NQ/TW thành chính sách phát triển đô thị xanh – công trình xanh; Phân loại mức độ đáp ứng tiêu chí đô thị xanh cho từng đô thị, đặc biệt các thành phố lớn; Xây dựng bộ công cụ đánh giá công trình xanh riêng cho Việt Nam; Ưu tiên áp dụng công trình xanh trong khu vực công.
Phát triển thị trường tín chỉ carbon hiệu quả cũng là một trong những lĩnh vực quan trọng của quá trình chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.
“Việt Nam có tiềm năng lớn từ các lĩnh vực như rừng, nông nghiệp, năng lượng tái tạo và giao thông điện hóa để tạo tín chỉ các-bon. Thị trường giúp doanh nghiệp đổi mới công nghệ, tiếp cận tài chính xanh, tăng năng lực cạnh tranh. Nếu được xây dựng minh bạch, đồng bộ và tích hợp quốc tế, thị trường các-bon Việt Nam giúp góp phần giảm phát thải hiệu quả và trở thành trụ cột tài chính xanh cho phát triển bền vững”- PGS.TS Nguyễn Đình Thọ, Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên Môi trường), Ban chấp hành HGBA.
Hội thảo “Thể chế kiến tạo – Khơi thông dòng chảy phát triển” đã khẳng định: Hoàn thiện thể chế là chìa khoá khơi thông nguồn lực cho kinh tế tư nhân và phát triển quốc gia trong kỷ nguyên vươn mình. Cải cách pháp luật, xây dựng khung ESG, thúc đẩy chính sách về phát triển đô thị xanh – công trình xanh, thị trường carbon… tất cả đều quan trọng và cần thiết trong việc tạo hành lang pháp lý minh bạch, hiệu quả và đồng bộ. Những kiến nghị tại sự kiện không chỉ góp phần định hướng chính sách với các giải pháp khả thi, mang hơi thở của thời đại, mà còn lan toả tinh thần đổi mới sáng tạo, thúc đẩy doanh nghiệp và toàn xã hội cùng chung tay kiến tạo một nền kinh tế năng động, xanh và bền vững.
MỘT SỐ HÌNH ẢNH XUNG QUANH SỰ KIỆN:
